Ontbossing rond het Tanganyika meer
Toen Jane Goodall in 1986 over het Tanganyika meer vloog, stelde ze vast dat de heuvels rond het meer in Burundi, Tanzania en de Democratische Republiek Congo ontbost geraakt waren. Ook rond het kleine natuurreservaat Gombe (35km2) in Tanzania, waar ze in de jaren ’60 chimpansees bestudeerde, waren de oerbossen verdwenen.
In de regio waren er voortdurend conflicten waardoor de bevolking zich steeds verder verspreidde. Dorpen van mensen hadden zich gevestigd in gebieden die voorheen bebost waren. Hierbij vond decennia lang grootschalige ontbossing plaats en werden vele diersoorten gestroopt. Wat overbleef van het oerbos waren slechts kleine eilandjes bos.
Flora en fauna in en rond het Tanganyika meer zijn sterk achteruit gegaan. De biodiversiteit van het Tanganyika meer is teloor gegaan door zand en modder die van de ontboste, omliggende heuvels afvloeien in het meer, door visvangst en de versnelde opwarming van het water. Tanganyika wordt nu als het meest bedreigde meer ter wereld beschouwd.
In Burundi waar de chimpansees ooit in grote getale aanwezig waren, zijn ze nu enkel nog te vinden in de natuurreservaten Kibira, Rumonge en Vyanda. Naar schatting zijn er heden nog slechts enkele honderden chimpansees in het land.
Herbebossing
Roots & Shoots Burundi zag het levenslicht in 2006. Deze organisatie heeft sinds zijn oprichting al 6 miljoen bomen (2022) geplant, vooral in de provincie Makamba in het zuiden van Burundi. Elf kwekerijen leveren de zaailingen aan die nodig zijn voor de herbebossing. Vijf van hen zijn opgericht met de financiële steun van JGI België. Velen nemen deel aan de boomplantacties: jongeren, leden van de lokale autoriteiten, het leger, de kerk en gewone burgers. Dankzij hen zijn de heuvels terug bebost en is de bevolking zich meer bewust van de problemen met het milieu. Maar dat is niet alles: Roots &Shoots Burundi steunt de lokale bevolking ook door hen toegang te geven tot onderwijs en door ze extra inkomen te bezorgen in ruil voor hun hulp. Volgens David Ninteretse, projectcoördinator, heeft de oprichting van teams die getraind zijn om stropers in het oog te houden de illegale jacht op chimpansees in de regio al sterk doen dalen.
Heden zijn de volgende resultaten van de samenwerking van JGI Belgium met Roots & Shoots Burundi zichtbaar:
• Zo’n 40% van de bomen wordt in het bos geplant om de dieren te beschermen.
• Veel bomen worden geplant voor schaduw en betere hygiënische omstandigheden aan scholen, andere gedeelde ruimten en gezinswoningen.
• Boomaanplantingen voorkomen erosie en aardverschuivingen tijdens het regenseizoen.
• Er worden bomen geplant om gezinnen van fruit te voorzien.
• De geplante bomen verschaffen hout voor gebruik en voorkomen verdere ontbossing.
• Aanleg van verschillende boomkwekerijen om ook toekomstige aanplantingen te blijven verzekeren.
• Aanleg van aquacultuurvijvers, die voedselzekerheid bieden en de jacht een halt toeroepen.
• Empowerment van de woordvoerders van groepen van voormalige soldaten.
• Jongereneducatie rond vreedzame conflictoplossing.
• Concrete steun voor milieueducatieprogramma’s in scholen.
Hoe kan u helpen?
Leer meer over JGI Belgium’s Forest in One Day en Roots & Shoots.